ubywający nabrzmiewa / w zwiększającym się ograniczeniu…
Tymoteusz Karpowicz

Indywidualna wystawa interdyscyplinarna „Zapasowe oko widoku” Andrzej Ficowskiego łączy w sobie różne formy ekspresji: fotografię, poezję, elementy teatru, dokument artystyczny oraz muzykę. Jej hybrydowy styl w założeniu jest „żywym organizmem” i przełamuje wyobrażenia o wystawie jako statycznej, tylko wizualnej prezentacji. Z tego powodu ekspozycję tę można czytać/oglądać w dowolny sposób, a decyzja o formie percepcji jej ostatecznego sensu zależy od odbiorcy.

Głównym elementem wystawy jest 30 fotografii wykonanych przez Andrzeja Ficowskiego w technice podczerwieni. Korespondują one z wybranymi przez autora utworami Tymoteusza Karpowicza z poematu Odwrócone światło – a może lepszym sformułowaniem byłoby: re-tworzą je. Autorskie zdjęcia zostały zrobione w ostatnich dwóch latach i są bezpośrednim nawiązaniem do tytułów z poematu, prezentując trudne do wizualnego uchwycenia zjawiska, procesy, antynomie, marginalne stany graniczne. Fotografie w podczerwieni ukazują niewidzialne procesy zachodzące między strukturą metafor słownych, które dzięki zerwaniu z realizmem fotograficznym pozwalają przesunąć granice percepcyjne ich odbioru, kwestionując w ten sposób klasyczny układ artysta-dzieło-odbiorca. Ponadto wystawa ukazuje zupełnie nieznane konteksty fotograficzne poematu Karpowicza, wpisując je w tradycję twórczości poetyckiej opartej na korespondencji sztuk, a szczególnie powiązań słowa pisanego i mówionego z fotografią.

Część tekstową wystawy współtworzą, również w formie wizualnej, triady słowne z poematu Odwrócone światło: „oryginał” jako krótkie wypowiedzenie, „kopia artystyczna” jako akt kreacji twórczych praw oraz „kalki logiczne” jako naukowa precyzja, dokładność i ścisłość zaczerpnięta z logiki formalnej. Centralnie osadzony „oryginał” pełni funkcję scalającą „kopię” z „kalką”, wyznaczając w ten sposób granicę percepcji i ramy postrzegania. Z jednej strony mamy więc „kalki” nieobjętych obszarów myśli, z drugiej „kopie” ciała ludzkiego jako granicy świata, ze szczególnym uwzględnieniem oka i źrenicy jako szczególnie wrażliwych narzędzi poznawczych doświadczających wizualnych implozji Karpowicza.

Wystawa zrywa z percepcją linearną, zwracając się w stronę odbioru aktywnie symultanicznego, gdzie fraza tekstowa poematu Karpowicza staje się wizualnym artefaktem, który można odbierać niejako za pomocą jednego spojrzenia. Odczuwając wręcz dosłownie rozziew pomiędzy fizycznością i myślowością, balansując w rozbuchanym hybrydowym transferze przeżyć, niemożliwych do skupienia się w jednolitej formie, odbiorca zostaje zaproszony do przemodelowania własnej wyobraźni, aby dotrzeć do kresu własnej fantazji i ułożyć w sobie indywidualny wybór „oryginałów” wyłonionych z „kalek logicznych” i „kopii artystycznych” własnego życia.